Kütüphane Otomasyon Sistemi
Kütüphanelerde gerçekleştirilen, döküman sağlama, kataloglama, ödünç verme, süreli yayınların denetimi ve danışma hizmetlerinin bilişim sistemlerine dayalı olarak gerçekleştirilmesi, kütüphane yönetiminde bilgisayar kullanımı ve uzak iletişim teknolojisi başta olmak üzere enformasyon teknolojisinin tüm ürünlerinden yararlanma kütüphane otomasyonu olarak tanımlanabilir.
Otomasyon sistemi, kütüphanedeki kaynakların yönetimi ve en optimum şekilde paylaşımına imkan verir. Yayınlar üzerinde yapılan işlemlerde (ödünç verme/alma, süre uzatma vs.) insan faktöründen kaynaklanacak yavaşlık ve hatalar sistemin kullanımıyla ortadan kalkmaktadır.
Kütüphane otomasyon sistemi ise terim olarak bir sistem içinde birçok fonksiyonun yerine getirilmesini ifade eder. Yayınların dolaşımı, kurs rezervasyonları, kataloglama, satın alma, kütüphane envanterinin tutulması ve istatistiksel fonksiyonların tümünü birden içerir. Ayrıca sistem sayesinde kütüphaneler arası katalog bilgilerine erişim mümkündür.
Başta üniversite kütüphaneleri olmak üzere kütüphanelerin hemen hepsinde kütüphane otomasyon yazılımları kullanılmaktadır. Bu sayede araştırmacılara daha kaliteli ve daha hızlı hizmet verilebilmektedir.
1- Yazılım Özellikleri
Yazılım dört ana modül ve yan modüllerden oluşur:
Modüllerden ilki olan kataloglama modülünde bir yayınla ilgili katalog bilgilerinin girilmesi, düzeltilmesi, silinmesi ve aranması gibi veritabanı işlemleri yerine getirilir. Katalog bilgilerinde anahtar saha demirbaş numarası sahasıdır. Veri girişi yapılırken daha önceden girilmiş kayıtlar kontrol edilerek çift kayıt hatası önlenir. Kayıtlar iki pencerede girilmelidir. Ana girişler ilk pencerede, ek girişler ise ikinci pencerede girilir. Yazar adı, kitap adı, yayın bilgileri gibi bilgiler ana girişler, notlar ve konu başlıkları ise ek girişler olmalıdır. Katalog kayıtlarının girildiği pencereden arama, düzeltme, silme gibi işlemlerde yapılır. Bir yayının hangi üye üzerinde olduğu da bu pencere üzerinden bulunabilir.
Sorgulama modülü, çeşitli şekillerde katalog taramasının yapılabildiği bir modüldür. Anahtar saha taraması, alanlara göre tarama, ileri tarama ve sorgulama editörü gibi alt modüllerden oluşmaktadır. Anahtar saha taramasında girilen anahtar kelime, bütün alanlarda taranır. Alanlara göre tarama, taramayı belirlenen alanda yapar. İleri tarama, ve/veya bağlaçlarıyla birbirine bağlı üç adımdan oluşan taramaya izin verir. Sorgulama editörü ise SQL bilen kullanıcılar için veritabanını en iyi şekilde sorgulamaya imkan verir. Yapılan bütün taramaların sonuçları raporlar haline getirilebilmekte ve istendiğinde yazıcıdan çıktı olarak alınabilmektedir.
Dolaşım modülü, okuyucularla ilgili her türlü işlemle, yayınların dolaşım işlemlerinin takibinin yapıldığı modüldür. Okuyucu işlemleri (yeni kayıt, eski kaydı düzeltme, kayıt silme, arama), ödünç verme, yayın iade, ceza ödeme, süre uzatma modülleri dolaşım modülünün alt modülleri arasındadır.
Raporlama modülü ise
otomasyon sistemi tarafından ihtiyaç duyulan her türlü rapor ve çıktının alınabildiği modüldür. Kimi zaman diğer modüllerin içinde de raporlama modülü bileşenleri kullanılmaktadır.
Kaynak:eng.harran.edu.tr
Commentaires